Είναι εδώ και δύο μήνες που έγινε η πρώτη καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου, με την οποία άρχισε μια σειρά καταγγελιών για κακοποιητικές συμπεριφορές και περιστατικά έμφυλης βίας στην ελληνική κοινωνία. Το ελληνικό #MeToo, όπως από την αρχή ονομάστηκε, είναι μια διαδικασία που αναπτύσσεται ραγδαία, λαμβάνοντας τη μορφή χιονοστιβάδας που έρχεται να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά του καθωσπρεπισμού και της σιωπής. Για όσους κι όσες δεν έπεσαν από τα σύννεφα κι είχαν επίγνωση της πατριαρχίας στην Ελλάδα, αυτό το κύμα καταγγελιών είναι μια ανάσα και μια υπόσχεση για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Για μας πολύ παραπάνω αποτελεί ένα όπλο, που μπορεί να οδηγήσει στην καταδίκη των κακοποιητών και την αναμόρφωση της ελληνικής κοινωνίας, να μας οδηγήσει σε μια κοινωνία όπου κανένας πολίτης δε θα υφίσταται εκμετάλλευση και κακοποίηση με βάση το φύλο του. Γιατί στην κοινωνία που οραματιζόμαστε δε θα πρέπει να έχει θέση καμία συμπεριφορά καταπίεσης και εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Για να πάμε όμως στα δεδομένα που έχουμε μέχρι στιγμής. Oι καταγγελίες ξεκίνησαν μέσα από τον χώρο του επαγγελματικού αθλητισμού και τη Σοφία Μπεκατώρου για να περάσουν γρήγορα στον χώρο της τέχνης όπου γιγαντώθηκε ο αριθμός τους. Για παράδειγμα, ήδη οι αναφορές για τον Πέτρο Φιλιππίδη, έχουν ξεπεράσει τον τριψήφιο αριθμό. Αν αναλογιστούμε τι σημαίνει αυτό, εκατό διαφορετικές γυναίκες καταγγέλλουν πως έχουν δεχθεί κακοποιητική συμπεριφορά από έναν ηθοποιό που έχαιρε της γενικής εκτίμησης τόσο του κοινού όσο και των κριτικών και των συναδέλφων του. Είναι δύσκολο να συλλάβει κανείς, πόση εξουσία είχε ο εκάστοτε κακοποιητής και βιαστής καλλιτέχνης, ώστε να συνεχίζει το έργο του ανενόχλητος -και δεν αναφερόμαστε στο καλλιτεχνικό του έργο. Πλέον, η κατάσταση με την υπόθεση παιδεραστίας και τον Δημήτρη Λιγνάδη μοιάζει να ξεφεύγει από κάθε έλεγχο και δείχνει ότι μπορεί να άργησε να ξεσπάσει το ελληνικό #MeToo αλλά είναι τέτοια η δυναμική του που αγγίζει ό,τι σάπιο κυριαρχούσε υποδόρια στο σώμα και την ψυχή της κοινωνίας.
Το ζήτημα είναι μόνο μια όψη του προβλήματος που μας κληροδοτεί η πατριαρχία κι η άνιση θέση και σχέση των φύλων στην εργασία και την κοινωνική ζωή. Στις περισσότερες θέσεις κλειδιά μες στον καταμερισμό εργασίας, βρίσκουμε άντρες, και κυρίως άντρες που εκπροσωπούν το κυρίαρχο ετεροφυλοφιλικό πρότυπο. Επιπρόσθετα, σε πολλές υποθέσεις, όπως αυτή του πρώην διευθυντή του εθνικού θεάτρου προκύπτουν και μείζονες πολιτικές ευθύνες. Καθώς ήταν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που το καλοκαίρι του 2019 κατάργησε το διαγωνισμό για την ανάδειξη του καλλιτεχνικού διευθυντή του εθνικού και προχώρησε σε απευθείας ανάθεση. Αυτό που δε μας λένε τα επιχορηγούμενα από την κυβέρνηση ΜΜΕ, είναι ότι ο Δημήτρης Λιγνάδης ήταν προσωπική επιλογή της υπουργού πολιτισμού Μενδώνη. Η ανεπιθύμητη από όλους πλέον υπουργός, όχι μόνο άργησε κατά δύο βδομάδες από την καταγγελία του πρώτου παιδοβιασμού να ζητήσει την παραίτηση του Λιγνάδη, μα κι όταν το έκανε δε δήλωσε καν μαζί και τη δική της παραίτηση.
Όλο αυτό εκτυλίσσεται σε ένα συνολικότερο σκηνικό όπου το αστικό κράτος δείχνει την απόλυτη χυδαιότητά του. Με την επιβολή του lockdown στην κοινωνική ζωή και την απαγόρευση μετακίνησης για ό,τι δεν αποφέρει κέρδη, με την περαιτέρω υποβάθμιση του συστήματος δημόσιας υγείας εν μέσω πανδημίας και την ενίσχυση των αστυνομικών δυνάμεων καταστολής. Με την αποδιάρθρωση της δημόσιας παιδείας για χάρη των ιδιωτικών κολεγίων και σχολείων. Με τη συντελούμενη δολοφονία του απεργού πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα, που ζητά απλώς την αυτονόητη εφαρμογή ενός νόμου που η ίδια η κυβέρνηση ψήφισε! Η συστημική σήψη αγκαλιάζει κάθε πλευρά της δημόσιας ζωής που έχει γίνει πλέον ανυπόφορη.
Αυτός είναι ακόμα ένας λόγος που το ελληνικό #MeToo μάς γεμίζει ελπίδα, γιατί αποτελεί μια υγιή αντίδραση σε μία ζοφερή από πολλές πλευρές πραγματικότητα. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό η διαδικασία που ξεκίνησε όχι μόνο να μην σταματήσει αλλά τα θύματα να έχουν κάθε διευκόλυνση και αμέριστη υποστήριξη ώστε να μιλήσουν με ασφάλεια και να διεκδικήσουν δικαίωση. Όπως απέδειξε κι η ίδια η ιστορία της Σοφίας Μπεκατώρου, δεν έχει σημασία αν κάτι έχει παραγραφεί από τον νόμο, μιας κι ο βιασμός της ίδιας αν και έχει παραγραφεί αναδείχθηκε σε θρυαλλίδα των όσων ακολούθησαν. Θα πρέπει επίσης, αυτό το κύμα πέρα από την μεγαλύτερη ένταση, να έχει και μεγαλύτερη έκταση και να επεκταθεί σε όλους τους χώρους της δημόσιας σφαίρας. Είναι ζητούμενο να μιλήσουν τα θύματα από άλλους εργασιακούς χώρους και είναι ζητούμενο να λάμψει η αλήθεια και η δικαιοσύνη. Κάθε άνθρωπος που βιάστηκε, κάθε άνθρωπος που υπέστη κακοποιητική συμπεριφορά, κάθε παιδί που κακοποιήθηκε, θα πρέπει να προστατευτεί και να βρει τις κατάλληλες συνθήκες για την καταγγελία ώστε την επόμενη μέρα να μην έχουμε ξανά τέτοια περιστατικά.
Όχι άλλη ανοχή στις πατριαρχικές αντιλήψεις και συμπεριφορές. Να γκρεμίσουμε το σύστημα εκμετάλλευσης που γεννά σεξισμό και κακοποίηση. Όσο υπάρχουν άντρες “παλαιάς κοπής”, που δεν δέχονται το όχι, όσο υπάρχουν γυναίκες που λένε “ας πρόσεχε, εμένα πώς δεν με παρενόχλησε σεξουαλικά κανείς;”, όσο υπάρχουν κάποι@ που ρωτάνε “γιατί τώρα;”, τόσο οι φωνές μας θα πρέπει να γίνονται κραυγές.
Γιατί τώρα, τα “ναι, αλλά” και οι ίσες αποστάσεις σκεπάζονται από την οργή μας.
Odo / ελευθεριακή συλλογικότητα
